منابع میدان مغناطیسی

پیش از آن که درباره مضرات میدان مغناطیسی توضیح بدهیم، اول باید بدانید که این میدان چیست و تشعشعات آن از کجا به بدن می‌تابد؟ به زبان ساده هر جا که الکترون حرکت کند، اطرافش میدانی الکتریکی و مغناطیسی به وجود می‌آورد. این میدان حاوی انرژی است، اما این انرژی تا از حد مشخصی بیشتر نشود نمی‌تواند به کسی لطمه بزند، با این حال وقتی انرژی حاصل از میدان مغناطیسی از حد مشخصی بیشتر شود و به بدن بتابد، کار دست انسان می‌دهد.

البته تشعشعات مغناطیسی فقط مربوط به وسایل برقی نیست. در واقع دو منبع طبیعی و مصنوعی برای این نوع تشعشعات وجود دارد. مهم‌ترین منبع طبیعی میدان مغناطیسی خورشید و پس از آن زمین است که هر دو تشعشعاتی را به بدن ما می‌تاباند، اما منابع مصنوعی نیز برای تولید میدان‌های مغناطیسی وجود دارد.

منبع تشعشعات مغناطیسی مصنوعی همه وسایل برقی است که در اطراف مان وجود دارد. این وسایل گاهی ساده‌اند مثل یک ماشین اسباب‌بازی باتری‌خور کوچک که بچه‌هایمان با آن بازی می‌کنند گاهی هم پیچیده‌اند مثل یک رایانه، سشوار، جاروبرقی، تلویزیون و… .

جالب است بدانید که حتی وقتی به دیواری تکیه داده‌اید که از زیر کاغذ دیواری آن سیم برقی می‌گذرد و به وسیله برقی روشن می‌رسد، تحت تابش تشعشعات الکترومغناطیسی قرار گرفته‌اید.

کی گفته سشوار وسیله خوبی است؟

با این توضیحات آیا می‌شود نتیجه گرفت که هر وسیله برقی خطر دارد؟ علی گورانی، کارشناس بهداشت پرتوهای مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت در پاسخ به این پرسش می‌گوید: هرچند اطراف تمام وسایل برقی در منازل میدان مغناطیسی وجود دارد، در میان این وسایل، آن دسته از وسایل که سیم‌پیچ دارد مانند سشوار، جاروبرقی، ماشین لباسشویی، مایکرویوو و… میدان مغناطیسی بسیار قوی‌تری در اطراف خود ایجاد می‌کند.یکی از خطرناک‌ترین این وسایل همان چیزی است که خیلی از ما هر روز آن را مدت‌ها روی سرمان و در فاصله کمی با مغزمان نگه می‌داریم، یعنی سشوار!

گورانی درباره سشوار می‌گوید: میدان مغناطیسی سشوار به مراتب از یک دکل برق ۲۲۰ هزار ولت بیشتر است.

باور کنید آشپزخانه خطر دارد

با این که میدان مغناطیسی سشوار بسیار قوی است، اما آن‌طور که این کارشناس بهداشت می‌گوید: بیشترین میدان‌های الکترومغناطیس ناشی از وسایل خانگی در آشپزخانه‌هاست.

به گفته او طبعا مکان‌هایی از منزل که این وسایل در آنها بیشتر است آلودگی بیشتری نیز دارد و به این ترتیب در آشپزخانه‌های منازل بیشترین میدان‌های الکترومغناطیس ناشی از وسایل خانگی مطرح هستند و این موضوع باید مورد توجه خانم‌هایی باشد که بیشتر وقت‌شان را در آشپزخانه می‌گذرانند و بدتر این که برخی از آنها حتی تلویزیونی کوچک را هم به وسایل خطرناک آشپزخانه اضافه کرده‌اند تا اوقات بیشتری را در این مکان بگذرانند.

زمان استفاده از منابع مولد انرژی را کاهش دهید

بر اساس گفته‌های گورانی با استفاده از چند اصل ساده که سازمان بهداشت جهانی نیز آنها را تایید می‌کند، می‌توان از خطر امواج الکترومغناطیسی مصون ماند.

او درباره این اصول توضیح می‌دهد: اولین اصل در مواجهه با تشعشعات، مربوط به زمان مواجهه است؛ به این ترتیب که تا حد ممکن زمان استفاده از منابع مولد اشعه و انرژی کاهش یابد و در موارد نیاز استفاده شود. به عنوان مثال مایکروویو نوسان‌ساز ۳۰۰ مگاهرتز است که باید هنگام استفاده از آن زمان پرتوگیری تا حد امکان کاهش یابد.

این کارشناس بهداشت در گفت‌وگو با ایسنا می‌افزاید: دومین اصل در بحث مواجهه با منابع مولد اشعه، فاصله است. بر این اساس باید تا حد امکان فاصله از مولد اشعه افزایش یابد؛ چرا که انرژی دریافتی با فاصله نسبت عکس دارد. به عنوان مثال در زمان کار مایکروویو باید حداقل یک متر فاصله با آن وجود داشته باشد.

به گفته او این فاصله برای افرادی که از دستگاه نوسان‌ساز قلب استفاده می‌کنند باید بیشتر باشد؛ به طوری که به این افراد توصیه می‌شود در زمان کار مایکروویو به آشپزخانه وارد نشوند. همچنین به زنان باردار توصیه می‌شود که خود را در معرض تشعشعات مایکروویو قرار ندهند.

مضرات میدان‌های مغناطیسی

کارشناسان بهداشت می‌گویند میدان مغناطیسی بافت‌های بدن را گرم می‌کند و این گرم‌شدن در بافت‌هایی که رگ‌های خونی کمتری دارد بیشتر است برای مثال بافت چشم انسان، رگ‌های خونی کمتری دارد و بنابر این وقتی تحت تابش تشعشعات مغناطیسی قرار می‌گیرد ممکن است آسیب شدیدی ببیند و حتی امکان دارد در مجاورت میدان مغناطیسی شدید، مایع درون چشم داغ شود و به چشم آسیب بزند.

این امواج همچنین بر مغز و حتی توانایی یادگیری و حافظه نیز اثر می‌گذارد و پژوهش‌های علمی در دنیا ثابت کرده است طول عمر انسان‌هایی که در مجاورت این امواج قرار می‌گیرند از انسان‌های دیگر کمتر است.

گرچه امواج الکترومغناطیسی هم بر کودکان و هم بر‌بزرگسالان اثر دارد، اما تاثیرگذاری آن بر کودکان بیشتر است به طوری که تحت تابش آنها قرار گرفتن ممکن است خطر ابتلا به سرطان خون، سرطان مغز و تیروئید را در جنین و کودکان بالا ببرد.